Fries IJsselmeerdorp spande zich tot uiterste in voor nationaal monument Missing Airmen

Zondag 26 juni 14.00 uur onthulling vleugel en informatiebord in Molkwerum

MOLKWERUM/MOLKWAR (NL) – Wie bij het piepkleine IJsselmeerplaatsje Molkwerum, in het Fries Molkwar, op de oude Zuiderzeedijk klimt, ziet tussen de windsurfers in de baai niet een Friese variant van het monster van Loch Ness, maar een vier meter hoge zwarte vleugeltip van een vliegtuig. Het is een nieuw nationaal monument voor geallieerde vliegers en andere bemanningsleden die in de Tweede Wereldoorlog in het IJsselmeer stortten na door Duits afweergeschut of jachtvliegers geraakt te zijn. Van velen werden de stoffelijke resten nooit gevonden, maar wel het lichaam van de Schotse piloot Thomas Fraser McCrorie. Het spoelde in 1943 op het strand van Molkwerum aan, precies daar waar nu de onheilspellend ogende vleugel uit het water steekt. Zijn toestel werd 23 juni 1943 bij Den Oever, aan de Noord-Hollandse kant van de Afsluitdijk, naar beneden geschoten. De lichamen van twee van de zeven bemanningsleden zijn nooit gevonden. Met name voor hen, de ‘Missing Airmen’, heeft de stichting Molkwerum 2000 onder aanvoering van voorzitter Fekke Bandstra het herinneringsteken bedacht. 

Hij vertelt desgevraagd dat de officiële onthulling van het vrijdag 17 juni 2022 met een kraanschip geplaatste betonnen monument van 20.000 kg, en de informatieplaquette op de dijk, zondagmiddag 26 juni om 14.00 uur zal plaatsvinden. Daaraan gaat een dienst in de dorpskerk vooraf. Deze is geheel volgeboekt, mede vanwege de aanwezigheid van directe familieleden van de omgekomen en bij Molkwerum gevonden Schotse piloot en nabestaanden van de andere bemanningsleden.

“Op de dijk is voldoende plek voor geïnteresseerden,” vertelt Bandstra die sinds 2019 druk is met het monument dat in eigen beheer is ontworpen en geconstrueerd op het terrein van de plaatselijke scheepsbouwer Rudolf van der Brug in nauwe samenwerking met betonindustrie IJssemeerbeton in Lemmer. Deze vooraanstaande nationaal actieve betonconstructeur en grote heipalenfabrikant schonk de stichting Molkwerum 2000 de noodzakelijke know-how en het speciaalbeton helemaal gratis. “Als bijdrage aan het eerbetoon voor de vele duizenden luchtmilitairen die in de Tweede Wereldoorlog boven het uitgestrekte IJsselmeer het leven lieten. Voor de vrijheid waarin we nu al 77 jaar leven. Echt fantastisch,” zo Bandstra over de hulp. Hij hoopt ook dat de Harlinger aannemer De Boer en De Groot Civiele Werken zijn stichting wil matsen. Het waterbouwkundig aannemersbedrijf plaatste vrijdag de fundering met de vleugel als één constructief geheel op de plek waar McCrorie in 1943 door Molkwarders gevonden werd.

ZE SPOELDEN OVERAL AAN
“Toen we een paar jaar geleden 75 jaar bevrijding vierden, dook in ons dorp de geschiedenis van de Schotse piloot op. Van het een kwam het ander. Nu vieren we die weer in de aanwezigheid van de zoon van Thomas Fraser McCrorie en zijn echtgenote en hun drie kinderen, de kleinkinderen van de piloot dus. Zij komen uit Engeland, maar we hebben ook gasten uit Canada en Australië. Eén van de twee vermisten uit McCrorie’s toestel is de Nieuw-Zeelandse bommenrichter James Leonard Richards, waarvan ook familie naar Molkwerum komt. De vier maten van McCrorie spoelden in 1943 her en der aan, zoals in de omgeving van Makkum waar het graf van de co-piloot is. Een identieke tweeling is in Medemblik begraven en de staartschutter kreeg een graf in Middenmeer.Dat is ook de reden waarom wij zondagmiddag voor de nabestaanden een busreis langs deze laatste rustpaatsen georganiseerd hebben.”

GROTE TIJDSDRUK
Omdat er in Nederland geen herinneringsmonument specifiek voor vermiste geallieerde luchtmachtmedewerkers is, kregen de Molkwarders steun uit heel Nederland, ook financieel om het monument te kunnen bouwen. “Ik noem geen bedrag, maar met ons project zijn vele duizenden euro’s gemoeid, terwijl wij zoveel mogelijk alles in eigen beheer uitgevoerd hebben. We hebben best in de rats gezeten toen we pas in april dit jaar, na de binnenkomst van alle vergunningen, écht los konden. De tijdsdruk was groot, de spanning ook. We hadden de officiële onthulling al vroegtijdig vastgesteld vanwege de uitnodigingen naar diverse buitenlandse gasten. We knepen hem vooral toen negen ton speciaalbeton in de met hout versterkte mal van de vleugel van piepschuim werd gegoten. Alles kraakte, maar de constructie bleef gelukkig heel. En nu hebben we hier voor de kust van Molkwar een uniek weer- en windbestendig Nationaal Monument Missing Airmen, waarbij men ongetwijfeld ook zal denken aan de oorlog die nu in Oekraïne gaande is.”